Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στα Soxalidika mouchabetia στο facebook από όπου και τη δανείζομαι. Ο ψηλός είναι ο δάσκαλός μου κύριος Παντελής Χαραλαμπίδης.

Θα διηγηθώ παλιές ζωντανές αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια.

Θυμάμαι το 1940, όταν κηρύχτηκε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος ήμουν οκτώ 8 ετών. Χτύπησαν οι καμπάνες και οι σειρήνες και είπαν: «Κηρύχτηκε πόλεμος με την Ιταλία!». Έγινε γενική επιστράτευση και πήγαν όλοι φαντάροι. Θυμάμαι τον πατέρα μου και όλους από τη γειτονιά μας να φεύγουν. Οι νεότεροι που θα έφευγαν φαντάροι όλη νύχτα γλεντούσανε και τραγουδούσανε που θα πάνε στην πρώτη γραμμή να πολεμήσουμε για την πατρίδα. Ο Ντίντσιος Σεντλός και η παρέα του ξημερωθήκαν τραγουδώντας και το πρωί τους ξεπροβοδίσαμε, για να γυρίσουν νικητές. Ο δικός μου πατέρας κατατάχτηκε στα Σέρρας και από εκεί στα οχυρά του Ρούπελ. Εκεί αντισταθήκανε ως το τέλος του πολέμου. Τις πρώτες μέρες του πολέμου ακούγονταν οι καμπάνες και οι Έλληνες πήρανε φαλάγγι τους Ιταλούς και τους γυρίσανε πίσω στην Αλβανία. Το ακούγαμε στο ραδιόφωνο που ήταν ένα και μοναδικό στην πλατεία πάνω σε μια σιδερένια κολώνα και μετέδιδε τα νέα: «Πήραμε το Τεπελένι, πήραμε το Ελμπασάν!». Στη συνέχεια αιχμαλωτίσαμε τους Ιταλούς. Ακούγονταν τα τραγούδια της Σοφίας Βέμπο που εμψύχωναν το στρατό και όλο το ελληνικό στοιχείο και μας δίνανε μεγάλο κουράγιο.

Από ότι θυμάμαι αργότερα άλλαξαν τα πράγματα. Ο τότε Νούτσε, ο Ιταλός, αφού είδε ότι δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τους Έλληνες, συμμάχησε με τους Γερμανούς, με το Χίτλερ και άρχισε η αντίστροφη μέτρηση. Η Ελλάδα με δύο ισχυρά κράτη δεν ήταν δυνατόν να τα βγάλει πέρα. Αντιστάθηκε όσο μπορούσε, αλλά ήταν αδύνατο να ανταπεξέλθει. Μου διηγούνταν ο πατέρας μου, που ήταν στα οχυρά του Μεταξά, δηλαδή στο Ρούπελ ότι δεν παραδίνονταν ως το τέλος. Μετά τους είπαν οι Γερμανοί: «Παραδοθείτε, γιατί οι Γερμανοί από το άλλο μέτωπο βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη!». Τότε κατόπιν συμφωνίας βγήκαν έξω από τα οχυρά και, όταν είδαν οι Γερμανοί ότι ήταν τόσο λίγοι οι Έλληνες, τους χειροκρότησαν και τους έδωσαν συγχαρητήρια. Στα οχυρά του Μεταξά υπηρετούσε ο Αρσένης Μπακάλης από το Σοχό και σκοτώθηκε σε αυτή τη μάχη, στην οποία αντισταθήκανε εναντίον των πολυάριθμων Γερμανών. Μετά την πτώση των οχυρών ο πατέρας μου και άλλοι φαντάροι πεζή γύρισαν στο Σοχό από τα Σέρρας μέσα από τα βουνά.

Κατόπιν άρχισε η δύσκολη περίοδος της κατοχής: η ανέχεια, η φτώχεια, η πείνα του 1941. Δυστύχησε πάρα πολύ ο κόσμος, ιδίως στις πόλεις, γιατί δεν είχαν τα αγαθά για να ζήσουν. Στα χωριά ήταν κάπως καλύτερα, γιατί υπήρχε μια κότα, ένα κατσίκι, ένα πρόβατο κτλ. Περάσαμε δύσκολους καιρούς. Θυμάμαι τους Γερμανούς που έμεναν στο δημοτικό σχολείο. Οι αξιωματικοί έμεναν στα σπίτια. Στου παππού μου το σπίτι, του Ευάγγελου Παπάζη, έμενε ένας αξιωματικός, ο Χάριλάι και ο υποκόμος του, ο Χέμπουτ. ΄Όταν οπισθοχωρούσαν ο Χέμπουτ έκλαιγε και έλεγε «χάσαμε τον πόλεμο!». Αργότερα μάθαμε ότι κατά την οπισθοχώρηση έπεσαν σε ενέδρα και ο Χέμπουτ σκοτώθηκε.

Για μας, τα παιδιά, ήταν δύσκολη η σχολική πραγματικότητα. Μαθητές δύο τριών τάξεων κάναμε μάθημα όλοι μαζί με ένα δάσκαλο. Χαρακτηριστικά θυμάμαι τους δασκάλους: τον κύριο Χρόνη, τον κύριο Οδυσσέα, την κυρία Μαργούλα, την κυρία Χαρίκλεια και ως διευθυντή τον κύριο Παντελή Χαραλαμπίδη από το Σοχό, ποντιακής καταγωγής. Η δικής μας γενιά στον κύριο Παντελή χρωστάει τα πάντα. Μας μάθανε τα πρώτα γράμματα και, όταν πήγαμε στην Πέμπτη ΄Έκτη τάξη, μας έδωσαν ένα ενδεικτικό, στοιχείο ότι τελειώσαμε. Αυτό αργότερα μας χρησίμευσε για να βγάλουμε δίπλωμα οδήγησης κτλ. Να μην ξεχάσω το μπάρμπα Γρηγόρη το Δόιραλη. ΄Ήταν ο επιστάτης και φύλακας του σχολείου, ήταν ο φόβος και ο τρόμος και φώναζε άγρια, όταν τρέχαμε πάνω στα θρανία, και μας έβαζε στην τάξη.

Αναφέρω εδώ και μια άλλη πολύ θλιβερή ιστορία της Κατοχής, που έζησε ο Σοχός από τους Βουλγάρους. Ως γνωστό η κατοχή στην Ελλάδα ήταν τριπλή: Γερμανική, Ιταλική και οι Βούλγαροι από τα Σέρρας και ανατολικά κατείχαν την Ανατολική Μακεδονία. Στις 24 Αυγούστου του 1944 ένα σύνταγμα Βουλγάρων έφυγε από το Λαχανά και κατευθυνόταν προς το Σοχό περαστικοί για να συνεχίσουν την πορεία τους ανατολικά. Στη θέση Κουρί οι αντάρτες τους είχαν ενέδρα και σκοτωθήκαν 7 Βούλγαροι στρατιώτες. Τότε οι Βούλγαροι για αντίποινα κύκλωσαν όλο το Σοχό και δεν άφηναν να φύγει κανείς έξω από το χωριό. Μας μάσανε τα γυναικόπαιδα στο σχολείο. Ανατολικά του σχολείου –σήμερα είναι εκεί η άσφαλτος που οδηγεί στους Δώδεκα Αποστόλους- ήταν ένα ρέμα. Εκεί μας μάζεψαν και αριστερά και δεξιά ήταν στημένα τα πολυβόλα, για να μας σκοτώσουν από στιγμή σε στιγμή. Η μητέρα μου Δήμητρα Αδαμίδου, εγώ ο Γιώργος Αδαμίδης που τότε ήμουν 11 ετών, η αδερφή μου Μαρίκα 9 ετών και ο αδερφός μου Ευάγγελος 7 ετών πήγαμε αναγκαστικά στο ρέμα, όπως και όλα τα γυναικόπαιδα. Οι άνδρες ήταν μαζεμένοι στην αλάνα των Αγίων Αποστόλων και μέσα στο δημοτικό σχολείο. Περιμένοντας το θάνατο, με τη θεϊκή βοήθεια ήρθε νεοτέρα διαταγή να μη μας εκτελέσουν και σωθήκαμε εκ θαύματος. Μας άφησαν ελεύθερους και οι Βούλγαροι μας είπαν: «αυτή τη μέρα να τη γιορτάζετε, σας έσωσε ο Θεός!». Πράγματι από τότε κάθε χρόνο την ημέρα αυτή γίνεται ευχαριστήρια δέηση στους Αγίους Αποστόλους για την ανέλπιστη σωτηρία των κατοίκων. Οι Βούλγαροι εξαγριωμένοι που έφευγαν άπρακτοι, ανατολικώς για τα χωριά Ανοιξιά, Ξηροπόταμο, Αρέθουσα κτλ. όποιον βρίσκανε στο δρόμο θεωρώντας τον ως εχθρό τον σκότωναν και έσπειραν τον πανικό. ΄Έτσι υπήρξαν αρκετά θύματα (αθώοι πολίτες που τους θεώρησαν αντιστασιακούς) μεταξύ των οποίων και οι Σοχινοί κτηνοτρόφοι που ήταν αδέρφια: Γιάννης και Κοσμάς Καραγώγος. Μαζί τους είχαν και τον τσομπάνο Θεόδωρο Πεϊτσίδη που την ώρα που τους έστησαν στο γκρεμό για να τους εκτελέσουν πήδησε στο λάκκο και έφυγε τρέχοντας και γλίτωσε από τα πυρά. Ζούσε ως πρόσφατα και μας διηγούνταν το φριχτό περιστατικό που έζησε ως αυτόπτης μάρτυρας
Γιώργος Αδαμίδης
sohalis.wordprss.com

Όταν  πήγα  Φαντάρος,  είχα  την  τύχη  και  την  τιμή   να  υπηρετήσω   στα  ΛΟΚ,  σαν  Οπλίτης  Γιατρός. Δεν  με   έκαναν  Αξ/κο,  γιατί    δεν  έγραψα  καλά,  και  γιατί   δεν  κατάφερα  να  περάσω κάτι   τεστ   έρποντας...

 Το   1965   είχαμε  κάνει  τον  Σύλλογο  των  Φοιτητών  της  Επαρχίας  Λαγκάδα,  με  πολιτιστικούς , εκδρομικούς,  και άλλους   φοιτητικούς   στόχους ,[όπως  φοιτητικό πάσο  στα ΚΤΕΛ ,   κτλ ].

Ήμασταν  αρκετοί  φοιτητές  στην Επαρχία  μας, και   κάναμε ,   στο  σύλλογο  και  εκλογές,       Πρόεδρος   Ν. Αζμανης,  Γραμματέας Δήμητρα Κοφτη, Ταμίας  Τάκης Πουλόπουλος.

Το  φοιτητικό   πάσο,  και  μια εκδρομή ,  στο  Μάλτεπε,  προλάβαμε και τα κάναμε ,μετά όμως το  1967 , μας  διέλυσαν  τον  Σύλλογο.

Ο  σύλλογος   είχε  καταστατικό,  και  ήταν  επίσημα   στο   πρωτοδικείο  γραμμένος, και  πήραμε  όλοι πάσο.  

 Βέβαια    σε   ένα  βιβλιαράκι   για  τον  Λαγκαδά ,     δεν   τον  αναφέρουν ,  ίσως  γιατί  δεν  τον  βρήκαν, στο  πρωτοδικείο.  Ίσως γιατί  ήταν  μικροί  τότε  και  δεν άκουσαν για το σύλλογο Φοιτητών  Επαρχίας  Λαγκάδα .

Μετά  από δέκα χρόνια έγινε και ο Πολιτιστικός Σύλλογος  Λαγκαδά, , που και εγώ υπήρξα Πρόεδρος  μια περίοδο. Τότε με δωρεά, των Τάσου και Μανώλη Μπίλλη, στην διάρκεια της θητείας μου ,αγοράσαμε ένα ακορντεόν ,ένα αρμόνιο και αλλά όργανα που δεν γνωρίζω αν υπάρχουν ακόμη , γιατι μετά τόσα χρόνια ίσως και να χάλασαν.

Ο Πολιτιστικός σύλλογος Λαγκαδά, όπως και όλοι οι Σύλλογοι, και τα Σωματεία, και όσοι,  υπηρετήσαν, και υπηρετούν, αυτά, από οποιοδήποτε πόστο, έχουν το  μερτικό, της  προσφοράς  στην  γενέτειρα τους , καθώς και τα αναστενάρια . Έχουν όλοι την χαρά, γιατί με τις εκδηλώσεις τους, θυμούνται τους παππούδες και τους γονείς τους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα , που χάραξαν το στίγμα τους στην  ψύχη τους,  στο  πέρασμα τους .

 Συνεχίζουν τα ήθη και έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου, που γεννηθήκαμε και περάσαμε τα ωραιότερα χρόνια της ζωής μας , Όλοι οι σύλλογοι έχουν μερίδιο προσφοράς και αγάπης στο τόπο και βέβαια και ο Πολιτιστικός Σύλλογος της ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΠΟΥ ΚΑΠΟΤΕ,  Πρωτοπόρησε, σε χορευτικά, ενδυμασίες και πολιτιστικές δράσεις. Στην διάρκεια της Δημαρχιακής μου θητείας, είχαμε βοηθήσει όλους τους συλλόγους. Είχα πει τότε τον υπεύθυνο ,του Πολιτιστικού της  Μητροπόλεως Λαγκάδα, Αρχιμανδρίτη Θεοδόσιο , χαίρομαι για τις λαμπρές εμφανίσεις σας, και εσείς , καλύψατε επιτυχώς, ένα κενό  που  υπήρχε  πολλά  χρόνια στα πολιτιστικά  δρώμενα του Λαγκάδα . Δεν ήταν λογια, κάποιας δημοσίας προσφωνησης,άλλα λογια και αληθειες προς έναν Ιερωμένο, όταν συναντηθήκαμε στο δημαρχείο, μια και μοναδική φόρα, που έκανε αίτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο για την οικονομική ενίσχυση του Συλλόγου της Μητρόπολης. Σαν Δήμαρχος θα βοηθήσω του είπα  όλους τους συλλόγους, ώστε, να φθασουν και αυτοί, στο ύψος, του Συλλόγου σας , Με απόφαση του Δημοτικού συμβούλιου,  ενισχύσαμε όλους τους συλλόγους  που  είχαν καταστατικό ,και τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Μητροπολης,, όπως ο Δημοτικός Κώδικας ορίζει .Δεν είχα πολλές σχέσεις με τον Ιερωμενο,Θεοδοσιο, άλλα όταν μετετέθη ,πικραμένος, ήλθε και με χαιρέτησε, λέγοντας μου, είστε ένας από τους λίγους που χαιρετώ στον Λαγκαδα.  

Στα  ΛΟΚ,  ημουν   τυχερός ,  που   κατά   τύχη  βρέθηκα , γιατι  είχαν , και  έχουν ,  πνεύμα   συναδελφικότητας,  και  πνεύμα  μονάδος,   και επειδή  ήμασταν  τον  πιο πολύ  χρόνο  στα  βουνά,   ένιωθα  ελεύθερος,  και   ανεξάρτητος.

Ήμασταν  όλοι ,  ίσοι  στο βουνό ,   Αξ/κοι,  Στρατιώτες, και  Γιατρός.  Όλοι,   ο  καθένα ,  κουβαλούσε , μέσα  στο  μπερκερ του,  το αντίσκηνο ,  τον  υπνόσακο,   την καραβάνα   , το κουτάλι , το πιρούνι , το  μαχαίρι  , τις  κονσέρβες ,  τις γαλέτες,  τις αλλαξιές, τις κάλτσες ,τις εφεδρικές φόρμες ,τα τσιγάρα , το  φακό ,τον  πράσινο μπερέ του, το τζόκεϊ,  το τζάκετ του ,το χοντρό πουλόβερ του . Φυσικά είχε το όπλο του, στον  ωμό , και το πιστολι στη ζώνη του, με τις σφαίρες τους.

Ειλικρινά,  ήμασταν  τον  περισσότερο καιρό  στις κορυφές των  βουνών ,  του  Βίτσι   και του Γράμμου , και  παραμένουν ακόμη και σήμερα οι πιο ευχάριστες αναμνήσεις τι ζωής μου. Ξεκινούσαμε από την Θεσ/νίκη [Β'Μ’ Καταδρομών]  με  τα  ρεο,   χαράματα , και  μεσημέρι  φθάναμε στο χωριό  Τρίβουνο, της Φλώρινας.

Εκεί φορτωμένοι  με τα  πράγματα του, ο καθένας, αρχίζαμε την ανάβαση ,με τα πόδια, στην κορυφή, Βίγλα Λούτσα  1800 μέτρα .

Μέσα , από τα μόνιμα, μονοπάτια πηγαίναμε ,χωρίς να  παρεκλινουμε,γιατι υπήρχαν νάρκες από τον εμφύλιο ακόμη, και όχι μονό στο χώμα, αλλά  και σε διχάλες, δένδρων για παγιδευσεις.Πολλες φορές συναντούσαμε  αρκουδάκια , πολλούς  λαγούς και ελάφια.

Όταν  φθαναμε , στην κορυφή  στήναμε , τα αντίσκηνα . Δεν  ξεχνώ ακόμη και σήμερα, την θέα,  από εκεί ψηλά, που έβλεπα από την μια μεριά τις λίμνες Πρέσπες , και από την άλλη, την λίμνη της Καστοριάς .

Το βραδύ, κοιμόμασταν στο δάσος, μέσα στον υπνόσακο πανω στις παχιές φυλλωσιές, και ποτε- ποτε ερχόταν, και κανένα μικρό ποντικάκι και  μας ξυπνούσε.

Το  πρωί  ήταν  χαρά  θεού όταν  ξυπνούσαμε στο δάσος, και  πίναμε το πρωινό  μας  τσάι.

Παίρναμε  το  δισάκι  μας [μπερκερ]  στις  πλάτες μας,  με όλα τα  πράγματα μας,  και  ξεκινούσαμε  για , μια  νέα κορυφή συμφωνα με το   πρόγραμμα  της άσκησης. Όταν  φθαναμε  στη  νέα  παραμονή  μας, τακτοποιουσαμε  πάλι  τα  τσαντίρι  μας.  Ανάβαμε φωτιά ,  σε  ένα  ξέφωτο , με  πολύ  προσοχή [για πυρκαγιά]  και  ψήναμε, τις  κονσέρβες με  κρέας αλόγου Αργεντινής. 

Ήταν μεγάλη έκπληξη, για μένα, όταν , για  πρώτη  φορά ,σε  ύψος 1800 μετρων,   έφαγα  μια  φέτα  καρπούζι , στο συσσίτιο , δεν  το  περίμενα,  γι’αυτο  και το θυμάμαι  ακόμα.

Συνήθως  κάναμε τις,  τετραήμερες  και   δεκαημερες,ασκησεις, τέλη Ιουνη που ο καιρος ,στα βουνα δεν έκαμνε  ούτε κρύο,  ούτε  ζεστη . Κάθε  μέρα κάναμε, πορεία και αλλάζαμε κορυφές.

Φεύγαμε από την Βίγλα Λούτσα, και πηγαίναμε  στην   κορυφή Τσουκα, μετά στην κορυφή Λεσιτς ,  και κατεβαίναμε  στο  χωριό ,άνω Μέλας , εκεί  υπάρχει το σπίτι, που σκοτώθηκε , ο  ΠΑΥΛΟΣ  ΜΕΛΑΣ, και  μετά  πηγαίναμε στο χωριό  κάτω  Μέλας,  Εκει ερχόταν  τα  ρεο,  και  τέλειωνε, η δεκαήμερη  παραμονή μας στο βουνό.  Στην πορεία  μας  στις κορυφές συναντούσαμε  ακόμη φυλάκια [πολυβολεία] φτιαγμένα από κορμούς  δένδρων, και πολλές νάρκες μεγάλες,  αντιαρματικές που τις είχαν αχρηστευση, αλλά και μικρές  σαν λαμπόγυαλα, σε διχάλες δένδρων, αυτές τις  είχαν  για  παγιδεύσεις, και  ήταν  επικίνδυνες,αλλα και μικρά  βλήματα  όλμων  με  φτερωτές.Σε όλα τα γυρω βουνα, τα ειδικα συνεργεια που δουλευαν και κατέστρεφαν, τα  ναρκοπέδια,  κάθε μέρα  ακούγαμε  μακριά  μας,  τις εκρήξεις  από την  εξουδετέρωση των ναρκών.ΟΙ κορυφές των βουνών  Τσουκα  και Λεσιτς ήταν ακόμη  γυμνές , χωρίς  δένδρα, από τους  πολλούς  βομβαρδισμούς , με  βόμβες , ναπαλμ. Αυτές  οι κορυφές  ήταν  στο  μέσο,  του δρόμου  διαφυγής , από  την κορυφή  του Βίτσι,  του  ηττημένου  Δημοκρατικού Στρατού, προς τις Πρεσπες και την Αλβανία,  με πορεία 6 ωρών περίπου.

Συναντήσαμε   μια μέρα  έναν  βοσκό ,και τον ρώτησα ποσό μακριά είναι από εδω η Αλβανία,  με τα πόδια, μου απάντησε, με σιγουριά,  α, ρε, τίπουτα, ΜΙΑ ΤΣΙΓΑΡΙΑ  ΔΡΟΜΟΣ, γελάσαμε όλοι μας  και  το   κάναμε  ανέκδοτο, γιατι τουλάχιστον  είναι ,τρεις ώρες,  με  τα πόδια.

Εκεί   μεταξύ των  χωριών , Ανταρτικού,   και   Πύλης Πρέσων που είναι πεδιάδα, τα  Κυβερνητικά αεροπλάνα,   θέρισαν τους  στρατιώτες,  του Δημοκρατικού Στρατού , που  προσπαθούσαν να διαφύγουν στην Αλβανία,  ήταν  δυστυχώς , το μεγάλο  μακελειό στο τέλος του εμφυλίου.

Σήμερα  σ’ αυτή την πεδιάδα  μεταξύ των δυο χωριών παράγουν τα πιο νόστιμα  φασόλια  της Ελλάδας.

Το  1971  το  ΠΙΣΟΔΕΡΙ  [ κάτω από τηνΑγια Τραπεζα της Εκκλησιας του Πισοδεριου είναι κρυμενο, το κεφαλι του ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ ], και  οι  ΠΡΕΣΠΕΣ  ήταν  ακόμη , παραμεθόριος ζώνη,  σε μια, νυχτερινή, άσκηση, εικοσι , λοκατζήδες ,ένας Δόκιμος, και εγώ  κατεβήκαμε μέσα  από το δάσος, στο φυλάκιο του ΠΙΣΟΔΕΡΙΟΥ [σήμερα Ξενώνας του χιονοδρομικού]  

Είπα  τότε  στον  Δόκιμο,  μήπως πρέπει να ειδοποιήσουμε, τους στρατιώτες του φυλακίου, ότι ερχόμαστε,  από το δάσος, και είμαστε οι λοκατζήδες, από την κορυφή, [μήπως  έχουμε  κανένα  κατά λάθος πυροβολισμό]   ο  δόκιμος έμπειρος μου είπε δεν υπάρχει λόγος.

Πράγματι, όταν φτάσαμε

στο  φυλάκιο , ούτε  αλτ  μα ς  είπε  ο  σκοπός, ούτε ήξερε ότι στην κορυφή είχε ΛΟΚ , απλός  μας  ρώτησε μήπως συναντήσαμε, έναν στρατιώτη που χάθηκε από το φυλάκιο.

Τότε, κατάλαβα, οτι  δεν είναι  εύκολο να φυλαγονται, τα σύνορα, γυρίσαμε πίσω στον καταυλισμό μας , και  κανεις,  δεν μας άκουσε μέσα στο σκοτάδι της νύχτας.

Ήταν  ενδιαφέρουσα,  η ζωή  στις  καταδρομές,   και έχω ακόμη στο σπίτι μου, μια γκλίτσα που μου έκανε δώρο πριν από  46 χρονιά, ένας βοσκός στο χωριό Τρίβουνο, της Φλώρινας .  Γιατι  το  παιδί  του,  είχε  οξεία  σκωληκοειδίτιδα , και το  έστειλα,  με  το  μουλάρι ,  στην  Φλώρινα  και  το  χειρούργησαν .

Το χωριό  Τρίβουνο,  είχε  τριάντα  κατοίκους , δεν είχε ούτε τηλέφωνο, ούτε αυτοκίνητα , ούτε ηλεκτρικό.

Διπλά στο χωριο, είχε  μια  μεγάλη  χαράδρα. Στον  Εμφύλιο , από την μια μεριά ήταν, τα Κυβερνητικά στρατεύματα, και  από , την άλλη,  ο  Δημοκρατικός Στρατός.

Πολλές  φορές,  ηλθαν  στον  νου  μου ,  της   τύχης  τα γραμμένα, και  ποσο  πιθανό,  ήταν  να βρεθώ  και  εγώ,  σε  μια  από τις  δυο  πλευρές  της  χαράδρας .

Όλοι  οι κάτοικοι   του  Τριβουνου  ήταν  από τους  πρώτους ,  επαναπατρισθέντας  από  τις Ανατολικές χώρες,  συνεσταλμένοι,  λιγομιλητοι  και   φοβισμένοι  ακόμη,   και   στην  Πατρίδα  που  γεννηθήκαν .

Σήμερα  το  χωριό είναι  ακατοίκητο  .

Όμορφα  βουνα,  κορφες   και  μονοπάτια  από το Βιτσι , μέχρι τις  Πρέσπες, που τα  περπατησαν ,μερες  και  νυχτες  νεοι άνθρωποι, αδελφια  που ψυχορραγησαν, μέσα στην νιότη τους,αλλοι που έφυγαν   φορτωμένοι με τους πόθους τους, και τα βάσανα τους και δεν βρήκαν ποτέ κανέναν ,να μοιραστή τον πόνο τους και να αφουγκραστει την ψυχή τους.Αναμνησεις,χαρες και πίκρες, ελπίδες και ονειρα στα σώθηκα τους, που έφυγαν,μαζί με την ζωή τους

        ΝΙΚΟΣ Κ. ΑΖΜΑΝΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ 

                 ΟΚΤΩΒΡΗΣ   2017

Αναγνώστρια του lagadas24.gr βρήκε το πρωί της Παρασκευής σκυλάκι με λουρί σε πάροδο της οδού Λουτρών. Το σκυλάκι εικονίζεται στην πιο πάνω φωτογραφία. Ο ιδιοκτήτης του μπορεί να απευθυνθεί στο lagadas24.gr προκειμένου να έρθει σε επαφή με την κυρία που το βρήκε.

Στους δύσκολους αγώνες της πατρίδας για την ελευθερία, ο Δήμος Λαγκαδά κατέθεσε τις δικές του σελίδες στο μεγάλο βιβλίο ιστορίας της χώρας μας.

Η 27η Οκτωβρίου αποτελεί διπλή επέτειο, που από τις 3 Δεκεμβρίου του 2008 έχει αναγνωριστεί ως επίσημη εορτή για την απελευθέρωση της πόλης του Λαγκαδά με απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας, που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 

Στις 27  Οκτωβρίου του 1912 ο Λαγκαδάς απέκτησε την πολυπόθητη  ελευθερία του από τον Τουρκικό  ζυγό. 

Ο Βενιζέλος, Πρωθυπουργός, Υπουργός Εθνικής Άμυνας αλλά και Αρχηγός του Στρατού, διατάζει τον διάδοχο Κωνσταντίνο να κατευθυνθεί προς Θεσσαλονίκη  και  το αργότερο έως την 26η Οκτωβρίου, να αρχίσει τη διαδικασία παραλαβής της πόλης άνευ όρων.

Ο Ταξίν Πασάς που υπερασπιζόταν τη Θεσσαλονίκη ζητά μια έντιμη συμφωνία για την παράδοση της πόλης λέγοντας “από τους Έλληνες την πήραμε, στους Έλληνες θα την παραδώσουμε”. 

Το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, οι πληρεξούσιοι αξιωματικοί Ιωάννης Μεταξάς και Βίκτωρ Δούσμανης μεταβαίνουν στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης και υπογράφουν τα πρωτόκολλα παράδοσης της πόλης στον ελληνικό στρατό. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, παραδίνονταν ως αιχμάλωτοι 25.000 τούρκοι στρατιώτες και 1.000 αξιωματικοί. “Η Θεσσαλονίκη χάθηκε αλλά και σώθηκε”, θα γράψει αργότερα στα απομνημονεύματα του ο Ταξίν Πασάς.

Την ίδια ώρα, η στιγμή της πολυπόθητης ελευθερίας πλησιάζει και για την πόλη του Λαγκαδά. Στις 27 Οκτωβρίου ο καπετάν Γιάννης Ράμναλης κατευθύνεται προς το Λαγκαδά, όπου εγκαθιστά μια ομάδα ανδρών του για να προλάβουν την βουλγαρική είσοδο στην πόλη μας.

Μια εμβληματική μορφή του αγώνα που σημάδεψε την ιστορία του τόπου μας, ο οποίος βλέποντας σε εφηβική ηλικία τους γονείς του να δολοφονούνται από Βούλγαρους Κομιτατζήδες, γίνεται σε ηλικία μόλις 18 ετών αρχηγός ανταρτικής ομάδας και παράλληλα ο εφιάλτης Τούρκων και Βουλγάρων.

Το 1908 μετά την πρώτη φάση του Μακεδονικού αγώνα βρίσκεται στην Αθήνα με το όνειρο να σπουδάσει στη σχολή ευελπίδων, όμως  το πάθος του για την πατρίδα και τη λευτεριά της, τον ξαναγυρνά πίσω στην μάχη. Επικεφαλής παλικαριών αποβιβάζεται στην Χαλκιδική και ελευθερώνει την Αρναία, το Ζαγκλιβέρι, τα Λαγκαδίκια, τον Λαγκαδά. 

Πλήθος κόσμου τον υποδέχεται σε μια ιστορική μέρα για τον τόπο μας. Η πόλη του Λαγκαδά γιορτάζει τη δική της λευτεριά με πάνδημη δοξολογία στο Ναό της Αγίας Παρασκευής.

Στις 27 Οκτωβρίου του 1944, την νυχτερινή ησυχία του Λαγκαδά ταράζει ένας τρομερός κρότος.

Οι Γερμανικές δυνάμεις κατοχής μετά από τέσσερα χρόνια και με το πρωτόκολλο αποχώρησης που υπέγραψαν στις 12 Οκτωβρίου του 1944  στη Αθήνα, εγκαταλείπουν την Ελλάδα. 

Μόλις τρεις μήνες πριν, την 1η Αυγούστου του 1944, ο Λαγκαδάς είχε ζήσει εφιαλτικές στιγμές, από τις πιο δραματικές της σύγχρονης ιστορίας του.

Ήταν το γερμανικό μπλόκο, πρώτα στο ζωοπάζαρο στην αλάνα εκεί που βρίσκεται σήμερα το ΚΑΠΗ και στην συνέχεια στην κεντρική πλατεία του Λαγκάδα, που για δύο ημέρες συγκέντρωσε όλους τους άντρες πάνω από 16 χρονών. Δύο δραματικές ημέρες για την πόλη  με πολλούς συντοπίτες μας να καταλήγουν στην γερμανική φυλακή του στρατοπέδου Παύλου Μελά, αλλά και 8 αθώους να χάνουν την ζωή τους.

Τρεις μήνες αργότερα, στις 28 Οκτωβρίου του 1944 οι πρόγονοι μας πανηγύριζαν και πάλι στο ναό της Αγίας Παρασκευής, τα ελευθέρια της πόλης τους.

27η Οκτωβρίου 1912 και 27η Οκτωβρίου 1944, δύο σταθμοί σημαντικοί, περήφανοι, γεμάτοι ηρωισμό και εθνική αυταπάρνηση, που αποτελούν σημείο αναφοράς για την πόλη του Λαγκαδά.