Το Δ.Σ. του Συλλόγου Επαγγελματιών Λαγκαδά και Σύλλογος Αναστενάρια Λαγκαδά ανακοινώνουν την συνεργασία τους στην διοργάνωση του παραδοσιακού εθίμου "ΑΝΑΣΤΕΝΑΡΙΑ". Το έθιμο της πυροβασίας, τα περίφημα Αναστενάρια, που πραγματοποιούνται στον Λαγκαδά κάθε χρόνο στα τέλη της Άνοιξης (21-22-23 Μαϊου), στην εορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, θα αναβιώσει και φέτος. Οι αναστενάρηδες θα τραγουδήσουν, θα χορέψουν ξυπόλητοι πάνω στα πυρακτωμένα κάρβουνα συνοδεία οργάνων και θα προσφέρουν ένα μοναδικό θέαμα.

Η προετοιμασία για το θρακικό έθιμο της πυροβασίας που έφεραν στην περιοχή πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας, από το χωριό Κωστί, που ήταν και το κέντρο των Αναστενάρηδων πριν από τον ξεριζωμό, θα αρχίσει στο κονάκι (Ανέστη Σαρρή 13, οικισμός Παπακυριαζή -Ωρα προσεύλευσης 18.00). Εκεί, κρατώντας τα «αμανέτια», τα κόκκινα μαντήλια με τα καρφιτσωμένα αναθήματα και τις εικόνες, θα αρχίσει η προετοιμασία για την στιγμή της πυροβασίας ώσπου ν' ακουστεί το σύνθημα «άντε για τη φωτιά!». Η πομπή με τους οργανοπαίκτες, τα παιδιά με τις μεγάλες άσπρες λαμπάδες ανά χείρας και τους αναστενάρηδες με τα μαντήλια γύρω από το λαιμό θα αρχίσουν να κατευθύνονται προς τον χώρο της πυροβασίας (οικισμός Παπακυριαζή).Το έθιμο συγκεντρώνει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που έρχονται να παρακολουθήσουν το μοναδικό φαινόμενο της πυροβασίας πάνω σε πυρακτωμένα κάρβουνα και να γνωρίσουν την ιστορία του.

Τό έθιμο αναβιώνει
α)υπό την αιγίδα της ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Β) υπό τήν αιγίδ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τά Αναστενάρια είναι τό πιό σημαντικό
Λαϊκό δρώμενο από όσα τελούνται σήμερα στήν Ελλάδα.
Καί από τά σημαντικότερα παγκοσμίως !!!
Το Θρακικό αυτό έθιμο, η Πυροβασία των Αναστενάρηδων είναι από τις πιο χαρακτηριστικές πολιτιστικές κληρονομιές,που έφεραν οι πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας της Θράκης και κυρίως του χωριού Κωστί που ήταν το κέντρο των Αναστενάρηδων πριν το ξεριζωμό. Κατά την παράδοση ,ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Κωστί έπιασε Φωτιά.Καθώς ο ναός φλεγόταν ακούστηκαν φωνές μέσα από της φλόγες γιατί οι εικόνες ζητούσαν βοήθεια. Οι κάτοικοι μπήκαν στην εκκλησία για να σώσουν τις εικόνες και όταν βγήκαν έξω ούτε οι εικόνες ούτε οι άνθρωποι είχαν καεί...
Ό Συλλογός μας ( Αναστενάρια Λαγκαδά ) αναβιώνει τρείς φορές τόν χρόνο τό έθιμο των Αναστεναρίων .
Στίς 18 καί 20 Ιανουαρίου τού Αγίου Αθανασίου καί Αγίου Ευθυμίου τα χειμωνιάτικα Αναστενάρια,
27 Ιουλίου τού Αγίου Παντελεήμωνα καί 21-22-23 Μαίου τού Αγίου Κωνσταντίνου καί της
Αγίας Ελένης πού είναι ευρέως γνωστό καί προσελκύει πλήθος
επισκεπτών στήν πολη τού Λαγκαδά , τόσο από τήν Ελλάδα καί
κυρίως από τό εξωτερικό όπως ( Ιστορικούς, Λαογράφουςκαί Πανεπιστημιακούς
Αναστενάρια......
Ή επιθυμία των ξεριζωμένων Ελλήνων βόρειο Θρακιωτών ( Α. Ρωμυλίας ) γιά τήν αναβίωση, καλλιέργεια καί διατήρηση τού πατρογονικού τους εθίμου, ώστε μέσα από αυτό
νά διαφυλάξουν σάν υπέρτατο αγαθό τήν εθνική τους ορθόδοξη συνείδηση καί παράδοση.

Το μαύρο ύφασμα, δεμένο σφιχτά γύρω από τον καρπό των Αναστενάρηδων, η βαριά πατημασιά και ο λυγμός στη φωνή κάθε φορά που ξεκινούσε ο σκοπός για τον «Κωνσταντίνο τον μικρό, τον ΜικροΚωνσταντίνο», πρόδιδαν πως η αναβίωση του εθίμου, χθες το βράδυ, στο κονάκι του συλλόγου «Τα Αναστενάρια του Λαγκαδά» της οικογένειας Γκαϊτατζή θα ήταν διαφορετική∙ όχι ως προς την ουσία του εθίμου και την τιμή στον Άγιο Παντελεήμονα αλλά ως προς τη θλίψη στην ψυχή όλων όσοι είχαν την τύχη να γνωρίσουν τα προηγούμενα χρόνια τον αρχιαναστενάρη Αναστάσιο Γκαϊτατζή, ο θάνατος του οποίου, 40 ημέρες πριν, σε ηλικία 86 ετών, «βύθισε» στο πένθος μια ολόκληρη κοινότητα.

Ο δικός τους κυρ- Τάσος μπορεί να μην ήταν εκεί, χθες, ως φυσική παρουσία για να δώσει το σύνθημα «άντε για τη φωτιά!», όπως έκανε επί δεκαετίες σ' αυτό το ίδιο κονάκι, όπου αναβίωσαν για ακόμη μια φορά χθες τα Αναστενάρια του Καλοκαιριού, αλλά η μορφή του ήταν παντού: στην ασπρόμαυρη φωτογραφία του από αναβίωση του εθίμου χρόνια πριν, στο δωμάτιο με τις εικόνες και τα τάματα, στον πολύχρωμο φωτογραφικό καμβά στο μικρό σαλονάκι στην είσοδο που υποδέχεται τους επισκέπτες του κονακιού, αλλά κυρίως στις κουβέντες όλων όσοι ήταν εκεί και αναμόχλευαν μνήμες από το παρελθόν μαζί με τον γιο του, Σωτήρη, συνεχιστή του εθίμου που έφεραν στην περιοχή πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας από το χωριό Κωστί.

Η συγκίνηση «ξεχείλισε», όταν ο Σωτήρης Γκαϊτατζής, μαζί με τους υπόλοιπους Αναστενάρηδες και τους οργανοπαίχτες με τον νταχαρέ, τη θρακιώτικη λύρα και την γκάιντα, πήγαν στο σπίτι του αρχιαναστενάρη, δίπλα από το κονάκι, για να πάρουν την ευχή από τη σύζυγό του, την κυρα-Φωτεινή, που ήταν 16 χρονών όταν «πρωτοπάτησε» και μας έλεγε σε κάποια άλλα Αναστενάρια, μερικά χρόνια πριν, ότι «...την πρώτη φορά ήταν σαν να μού ήρθε ένας αέρας, να μ' άρπαξε και να με έβαλε στη φωτιά». Χθες το βράδυ, τα πόδια ήταν βαριά, ασήκωτα από το πένθος, τα μάτια βούρκωσαν μόλις ξεκίνησαν να παίζουν τα όργανα, αλλά η ευχή «και του χρόνου» βγήκε αβίαστα από το στόμα της, όταν ο γιος της έσκυψε να της φιλήσει το χέρι.

Λίγο αργότερα, ήταν ο ίδιος που έδινε το σύνθημα «άντε για τη φωτιά», με το οποίο οι αναστενάρηδες άρχισαν να οδεύουν προς τα κάρβουνα και το έθιμο προς την κορύφωσή του. Οι νέοι με τις άσπρες λαμπάδες στην αρχή της πομπής-η 13χρονη κόρη του Σωτήρη Γκαϊτατζή που, όπως μας έλεγε, από μικρή παρακολουθεί πιστά το έθιμο, αλλά και ο γιος ενός άλλου Αναστενάρη, του Δημήτρη- είναι η ελπίδα πως το έθιμο αυτό που φυλάσσουν ως κόρη οφθαλμού οι μεγαλύτεροι θα περάσει στις επόμενες γενιές. Χθες βράδυ, το βλέμμα και των δυο ήταν καρφωμένα στον χώρο της πυροβασίας, εκεί που οι Αναστενάρηδες χορεύοντας τρεις φορές γύρω από τη θρακιά και σταυρώνοντας τις εικόνες ρίχνονταν στα κάρβουνα, «πατώντας» πάνω τους με τη φλόγα της ψυχής.

«Όλα πήγαν καλά» χθες το βράδυ και τα Αναστενάρια του Καλοκαιριού φώτισαν τις ψυχές όλων όσοι βρέθηκαν εκεί, αψηφώντας τη ζέστη που δεν έλεγε να «πέσει» ακόμη κι όταν άρχισε να δύει ο ήλιος, αλλά και τα σμήνη των κουνουπιών που δεν σταμάτησαν να τσιμπάνε τους ...«γλυκοαίματους». Ικανοποιημένος που κατάφερε να εκπληρώσει την επιθυμία του πατέρα του να αναβιώσουν τα Αναστενάρια στη γιορτή του Αγίου Παντελεήμονα ήταν ο Σωτήρης Γκαϊτατζής, ενώ λίγο πιο πέρα ο Κώστας, ένας απ' αυτούς που «πάτησε» χθες, εξιστορούσε πως ανήμερα των χθεσινών του γενεθλίων γιόρταζε και τα είκοσι χρόνια του στον χώρο των Αναστενάρηδων.

Πολλά τα γνώριμα πρόσωπα στο κονάκι Γκαϊτατζή, αλλά και κάποια νέα. Εκεί ήταν, χθες το βράδυ, και μέλη της Λαογραφικής Εταιρείας Αγίας Ελένης, που αναβιώνει το έθιμο δυο φορές τον χρόνο, του Αγίου Αθανασίου και των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, με τον πρόεδρό τους Γιάννη Λάντζο να μιλάει με πάθος για την ανάγκη να κρατηθεί το έθιμο να και να το παραδώσουν οι μεγαλύτεροι «αλώβητο» στις επόμενες γενιές. Μεταξύ των επισκεπτών ήταν και η Αμερικανίδα εθνολόγος - ερευνήτρια, συγγραφέας και δασκάλα ελληνικών χορών Υβόννη Χαντ, η οποία εδώ και σχεδόν τέσσερις δεκαετίες έχει κάνει την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα της, καταγράφοντας την πλούσια χορευτική και μουσική της παράδοση, αλλά κι ένα τηλεοπτικό συνεργείο από τη γειτονική Βουλγαρία, μια χώρα με τους δικούς της Αναστενάρηδες.

Ευχή όλων; Να είναι όλοι εκεί στο επόμενο «ραντεβού», στα Αναστενάρια του Χειμώνα.

Σοφία Παπαδοπούλου

www.anma.gr

Οι πολιτιστικοί σύλλογοι αποτελούν γερά στηρίγματα της ελληνικής παράδοσης. Γιατί διατηρούν και προβάλλουν το λαϊκό μας πολιτισμό αλλά και το μεταβάλουν από μουσειακό είδος σε ζωντανό οργανισμό.
Θά θέλαμε νά ευχαριστήσουμε τόν Οργανισμό Τουρισμού Θεσσαλονίκης , τήν πρόεδρο Βούλα Πατουλίδου καί τίς συνεργατιδές της Μαρία Πουλουκτσή καί Πηνελόπη Γκαμπράνη γιά τήν στήριξη πού παρείχαν καί τήν προβολή τού εθίμου των Αναστεναρίων από τόν Σύλλογο Αναστενάρια Λαγκαδά!
Δημιουργώντας δύο link ένα στά Ελληνικά καί ένα στα Αγγλικά μέ μόνιμη αναφορά στά Αναστενάρια Λαγκαδά ( καί ώς προτεινόμενο λαϊκό δρώμενο )στήν σελίδα τού οργανισμού.

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ

Θά ήταν παράλειψη από μέρους μου νά μήν ευχαριστήσω από καρδιάς τήν Συγγραφέα , Λαογράφο Κυρία Σούλα Τόσκα Καμπά μέ τήν οποία έχουμε ξεκινήσει από κοινού τήν συγγραφή καί καταγραφή ενός βιβλίου γιά τήν αναβίωση καί διατήρηση τού εθίμου των Αναστεναρίων στόν 21ο αιώνα από των Σύλλογο Αναστενάρια Λαγκαδά.
Μέ εκτενή αναφορά καί στοιχεία,
στό Θρακικό έθιμο ( η πυροβασία των Αναστενάρηδων )
καί στήν επιθυμία των ξεριζωμένων Ελλήνων βόρειο Θρακιωτών της ( Ανατολικής Ρωμυλίας ) γιά τήν αναβίωση, καλλιέργεια καί διατήρηση τού πατρογονικού τους εθίμου, ώστε μέσα από αυτό
νά διαφυλάξουν σάν υπέρτατο αγαθό τήν εθνική τους ορθόδοξη συνείδηση καί παράδοση.
Τό νέο συγγραφικό εγχείρημα θα βασίζεται σέ πραγματικά γεγονότα πού έλαβαν χώρα στά Αναστενάρικα χωριά Κωστί , Μπορντίβο η ( Μπορντίλοβο ) εώς Καί σήμερα στόν Λαγκαδά Θεσσαλονίκης...
Καλές αντάμωσες νά έχουμε!

Σούλα Τόσκα Καμπά

Η Σούλα Τόσκα - Κάμπα γεννήθηκε στην Κυψέλη Άρτας. Τελείωσε τη Δημοσιογραφική Σχολή "Όμηρος". Έμαθε χορούς στο Λύκειο Ελληνίδων, παρακολούθησε μαθήματα μουσικής κοντά στο Σίμωνα Καρά και μετείχε στο συγκρότημα λαϊκών χορών της Δώρας Στράτου.
Είναι υπάλληλος της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Ασχολείται με τη λαογραφική έρευνα, τη μελέτη της παράδοσης και ειδικότερα με τους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς.
Βιβλία της: "Λαογραφικά Αργιθέας Θεσσαλικών Αγράφων" (1981), "Νησιώτικοι παραδοσιακοί χοροί" (1991), "Παραδοσιακοί χοροί της Ηπείρου, Θεσσαλίας, Στερεάς, Αττικής, Εύβοιας, Πελοποννήσου" (1996), "Παραδοσιακοί χοροί Μακεδονίας, Θράκης, Μ. Ασίας, Πόντου" (1999), εκδόσεις Φιλιππότη. Ο τρίτος αυτός τόμος, που το 2001 τιμήθηκε με το βραβείο "ΙΠΕΚΤΣΙ", συμπληρώνει την τριλογία για τους χορούς του ελληνικού χώρου, στην ευρύτερη έννοιά του. Εργασίες της έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό "Λαογραφία" καθώς και σε άλλα περιοδικά και εφημερίδες.
Ανακοινώσεις της γύρω από λαογραφικά θέματα, κυρίως για τους παραδοσιακούς χορούς, έγιναν σε διάφορα συνέδρια.
Είναι μέλος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, του Συλλόγου προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής, καθώς και της Ελληνικής Εταιρείας Λαογραφικής Μουσειολογίας.

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2018) Μοιρολόγια από τη δημοτική μας ποίηση, Καραβία, Δ. Ν. - Αναστατικές Εκδόσεις
(2017) Νησιώτικοι παραδοσιακοί χοροί, Φιλιππότη
(2017) Παραδοσιακοί χοροί, Φιλιππότη
(2017) Παραδοσιακοί χοροί, Φιλιππότη
(2010) Τραγούδια του γάμου, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.
(2009) Τραγούδια του γάμου, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.
(2006) Τα δημοτικά τραγούδια της ξενιτιάς, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.
(1996) Παραδοσιακοί χοροί, Φιλιππότη

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2003) Κύθηρα: Μύθος και πραγματικότητα, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Δήμου Κυθήρων [εισήγηση]

Σωτήρης Γαϊτατζής

Ή αξία της παράδοσης καί η συμβολή
τού ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΑΝΑΣΤΕΝΑΡΙΑ ΛΑΓΚΑΔΑ
στήν διατήρηση καί τήν προβολή της.

Είχα τήν χαρά νά συμετάσχω σέ μιά συζήτηση μέ θέμα τά Ήθη καί Έθιμα
Καθώς επίσης Λαογραφία καί παράδοση .
Οραμά μου είναι η δημιουργία στόν τόπο μας ( Λαγκαδάς Θεσσαλονίκης )
μιάς Λαογραφικής στέγης.
Μέ τήν ονομασία Β. Α. Θράκη , της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Αποκλειστικός σκοπός η διάσωση καί η διατήρηση της πολιτιστικής
κληρονομιάς καί των εθίμων πού έφεραν οί πρόσφυγες της Ανατολικής
Ρωμιλίας της Θράκης.
Καλώ από καρδιάς τούς συνδημότες μου Θρακιώτες καί μή νά αγκαλιάσουν
αυτή τήν κοινή καί συλλογική προσπάθεια μέ αγάπη.

Στό χώρο θά εκτίθονται...
Παλιά μουσικά όργανα όπως Λύρα, Γκάιντα , Νταούλι
Στολές καί τμήματα στολών
Υφαντά
Φωτογραφίες, Βιβλία καί ηχητικά ντοκουμέντα .
Οικιακά είδη όπως μαγειρικά καί διακοσμητικά σκεύη της τότε εποχής.
Και πολλά άλλα αντικείμενα πού έχουν προέλευση από
τήν Β. Α. Θράκη της Ανατολικής Ρωμιυλίας.
Όποιος έχει στήν κατοχή του κάποιο ανάλογο αντικείμενο
καί θέλει μέ ευχαρίστηση νά μας τό προσφέρει τόν
ενημερώνουμε ότι στην περιγραφή του αντικειμένου θά
αναγράφεται καί τό όνομα τού δωρητή του

Σας ευχαριστώ όλους καί όλες γιά τήν
αθρόα , πολύτιμη καί ουσιαστική
συνεισφορά σας.

Επικοινωνία
Email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Tel 6908689002

Πρός όλους τούς συνδημότες μου

μέ εκτίμηση

Σωτήριος Γκαιντατζής

25
Χρόνια 1994-2019
Σύλλογος Αναστενάρια Λαγκαδά